Het geluid vanuit de media over Generatie Z, in combinatie met de gesprekken die we zelf over mensen uit Generatie Z voeren, leidt vaak tot een vrij stereotyperend beeld. Zo wil Gen Z:
- Remote werken
- Snel groeien
- Eindeloos opleidingsbudget
- Dik salaris
- Impact maken
En dat het liefst met een contract van 32 uur.
Nu komen stereotypes nooit uit de lucht vallen: er zijn situaties die er toe leiden dat zo’n beeld ontstaat. Maar eenieder die een beetje oplet ziet dat lang niet alle Gen Z’ers voldoen aan dit beeld. Sterker nog: binnen een generatie-hok zit vaak ontzettend veel verschil.
Dit onderzoek probeert een factor te duiden waarmee in ieder geval een deel van dat interne verschil verklaard kan worden: of iemand praktisch of theoretisch geschoold is.
En die verschillen, die hebben ze gevonden.
Praktisch vs. Theoretisch
De antwoorden van de theoretisch geschoolde en praktisch geschoolde Gen Z’ers op sommige van de vragen lijken best wel ver uit elkaar te liggen. Mijn korte samenvatting daarvan is dat praktisch geschoolde mensen meer geven om de ‘hardere’ eigenschappen van het werk, zoals salaris, een vast contract, en goed werkmateriaal, en dat theoretisch geschoolde mensen meer geven om de ‘abstractere’ eigenschappen van het werk, zoals hoe betekenisvol het voelt, de positieve impact, en hoe ze hun werktijd mogen inrichten.
Er vloeien vervolgens een aantal adviezen uit het rapport: als je praktisch geschoolde Gen Z’ers aan je wil binden hoef je je communicatie niet te doorspekken met randstad-taal over impact en duurzaamheid, niet te investeren in zitzakken en havercappus, en het padeltoernooi mag je ook overslaan. Praktisch geschoolde mensen willen gewoon hun handjes uit de mouwen steken, en daar goed voor betaald worden. Meer niet.
Daar zou ik twee dingen over willen zeggen: de eerste een vraag, de tweede een opmerking
1. De aard van het werk
De geobserveerde variatie wordt nu toegeschreven aan het soort scholing dat iemand heeft genoten: praktisch of theoretisch. Op basis van de resultaten van het onderzoek lijkt dit al een interessante manier te zijn om de groep ‘Gen Z’ iets zinniger te segmenteren, maar ik vraag mij af of er niet een nog scherpere manier is: de aard van het werk.
Praktisch geschoolde mensen zullen veelal terecht komen in organisaties/functies waar fysieke maakprocessen leidend zijn, en theoretisch geschoolde mensen zullen veelal terecht komen in organisaties/functies waar intellectuele maakprocessen leidend zijn.
Maar die twee sluiten elkaar niet uit. Hoe zit het bijvoorbeeld met theoretisch geschoolde mensen die fysieke werkprocessen verrichten? Neem bijvoorbeeld een chirurg, een piloot, een fysiotherapeut, een forensisch onderzoeker, of een tandarts.
Ik vraag mij af of veel van de vernomen verschillen in belangen niet ook te herleiden zijn naar hoe fysiek het werk is dat iemand verricht. Zo stel ik mij voor dat een chirurg goed werkmateriaal ook hoog op z’n lijstje heeft staan, dat je die niet per se hoeft te vermoeien met uitgebreide taal over de impact (want, duh), en dat die remote werken ook niet bovenaan het lijstje van wensen zet.
In plaats van achterhalen of iemand praktisch of theoretisch geschoold is, zou een nog scherpere segmenterende vraag misschien wel zijn of iemand fysieke vs. intellectuele arbeid verricht (nooit helemaal het een of het ander natuurlijk, maar you get the point).
2. Het taalgebruik
“niet om hippe digital nomads of consultants die matcha lattes drinken”
“de instagram-consultant mag dan blij zijn met een gratis lunch en een potje tafelvoetbal…”
“de verhalen over Gen Z’ers die eerst ‘zichzelf willen ontdekken’ voordat ze gaan werken”
“geen luie studentenjaren met een paar uurtje bijbeunen in een koffietent: deze groep heeft andere wensen”
“praktisch opgeleide Gen Z’ers hebben geen behoefte aan zitzakken, hangmatten en pinpongtafels, en laat dat padeltoernooi ook maar zitten”
We zijn over de afgelopen jaren meer afgestapt van het taalgebruik hoog- en laag opgeleid, en hebben het in plaats daarvan over praktisch en theoretisch opgeleid. In mijn ogen een goede ontwikkeling, omdat het meer recht doet aan het karakter van de opleiding, en het het impliciete waardeoordeel er wat meer uit haalt.
Het is een verandering die, voor zover ik kon zien, ook gevoed werd door het vernomen elitaire gedrag van de groep ‘hoger’ opgeleide mensen richting de groep ‘lager’ opgeleide mensen. De een zou niet beter moeten zijn dan de ander, en de manier waarop we over elkaar praten mocht dat meer reflecteren.
In die context voelen de bovenstaande passages voor mij een beetje alsof we de rollen nu omgedraaid hebben. Alsof het dedain waarmee theoretisch over praktisch kon praten, wat in mijn ogen terecht is aangekaart, nu andersom teruggegeven wordt.
Het lijkt mij mooi als we dat niet doen. Laten we verbindend communiceren, elkaar op waarde schatten, en geen stereotype-taal teruggeven wanneer we weten dat dit enkel verdeling vergroot.
Conclusie
Generatie-hokjes zijn een sticky concept, maar wel een met weinig voorspellende waarde. De variatie binnen wat wij veronderstellen als generaties is vaak namelijk best wel groot.
Dat dit onderzoek een stap zet om die grote groep die wij kenmerken als ‘Gen Z’ wat meer te segmenteren vind ik een mooie ontwikkeling. Hopelijk kan het ons helpen het om verder te denken dan enkel het label Gen Z, en om toe te bewegen naar factoren die meer verklarende kracht hebben.
Wel vraag ik mij af of er niet een nog zinnigere segmentatie te maken is door te kijken naar de aard van het werk ná de opleiding, en vind ik het jammer dat het onderzoek zo veel verdelende taal gebruikt.
Heb jij hier wat van geleerd?
Elke twee weken delen we in deze nieuwsbrief onze inzichten over jong talent, en hoe je hun potentie in jouw organisatie kunt activeren. Als je abonneert, blijf je up to date.
Want wij geloven: mensen maken morgen mooier.
-Tristan
